Page 29 - ABM - Glossário Económico 2024

40. Mabindzu matsongwani ni mabhindzu ya Cikari (MSME): kuwuliwa tikomponi leti tingani tsengo wutsongwani wa vatiri ni mali yitsongwani yinghenaku hi lembe ni lembe, leti tingani tiru wa lisima kukuliseni ka mahanyela ni kunyika mitiru tikweni ga Musambiki.
42. Michumu yotala: kuwuliwa chumu lowu ungani zvilo zvohambana zvilumbana chumu wun’we, lezvi mabhindzu ya zvona mahumaku ka cona.
44. Cikhati ca kukala ka Mangava: kuwuliwa cikhati leci muceneki ahakhelaku basi psvalo wa mali leyi angani mangava, laha mali leyo yingapatsiwangiku ka mihakhelo leyo.
46. Kuhlayisa: cipandzi ca mali leyi yingatirisiwiku na yivekiwa akutirisiwa hi cikhati citaku, hitolovelo yivekiwa ka tikonta tohlayisa mali kumbe kuvekisa ka mitiru ya timali.
48. Mihakhelo (makomisawu): mali yihakheliwaku ka vatirisi hi tikomponi ta timali ta mangava, tikomponi ta timali ni vaphakeli va mitiru ya wuhakheli hi kutlhelisela mitiru leyi yimahilweku kumbe chumu unyikilweku, ndzeni ka mitiru ya vona.
50. Wuxambaji (Phishing): wukanganyisi ga muchini (eletroniku) laha munhu atimahaku mun’wani munhu kumbe tlawa wa vanhu hi makungu yokuma yetelelo (wuxokoxoko) wa munhu hi ndlela yingabasangiku kufana ni wuxokoxoko ga kartawu ga bhanku, tiphini (phasiwedhi) ni tinombora ta konta ya bhanku.
52. Cirindzamhangu (Siguru): civhumelwani leci komponi yitsumbisaku kuhakhela mumahi wa cirindzamhangu hi mali loko alahlekeliwa hi zvilo zvokari hi kucicana ka kuhakhela chachazelo (mapremiyu).
41.
Kuhlengeleta ka ha hi kama: zviwula kuteka yontlhe kumbe kuteka cipandzi ca mali yivekilweku hi cikhatanyana kungasichela kama.
43.
Pimanyeto wa Fumo: kuwuliwa makungu ya timali ta lembe ni lembe ta Fumo, lawa matlhamuselaku matirisela ya timali ta fumo ni matirisela ya mali ya lembe cimali.
45.
Cikhati cotlhelisa ndzhaku mangava: cikhati leci muceneki angahakhelangiku mangava, kungavi hi zvipandzi zva psvalo kumbe cipandzi ca mali (hakhelo).
47.
Mixavo: tlawa wa mahungu mafambelanaku ni mihakhelo (makomisawu) yontlhe ni mitiru yipaluxweku ka citshungu hi tkomponi ta timali ta mangava, tikomponi ta timali ni vaphakeli vamitiru ya wuhakheli.
49.
Tiru wa wurumiwa: mali ya mangava ka tikomponi ta fumo ni ta vanhu, kufana ni mikhupu, mihakhelo ni zvin’wani lezvi zvisimekilweku hi nayu kumbe civhumelwani ca phakelo wa mitiru ya zvilo, lezvi zvihakheliwaku ka vatiri hi tikomponi ta timali ta mangava, tikomponi ta timali ni vaphakeli va mitiru ya wuhakheli.
51.
Bhindzu Gontlhe ga Tiku (GDP): kuwuliwa tsengo wontlhe wa zvilo ni mitiru zvimahiwaku ndzeni ka tiku ga Musambiki hi cikhati cokari, lezvi zvitirisiwaku kota cikombiso ca wuhombe ga ekonomiya.
53.
Chachazelo wa cirindzamhangu: tsengo uhakheliwaku kasi wawuyeliwa ka maphepha ya wumboni ga cirindzamhangu.
Mundo das finanças
29/36