Page 28 - ABM - Glossário Económico 2024

26. Gondzo ya timali: ndlela yogondzisa kumbe kugondza hi tihlokomhaka leti tifambelanaku ni timali, laha vanhu vagondzaku ndlela yotirisa mali ni kuhlawula khwatsi hi kutinyimisela, kufana ni kuboha makungu mayelanu ni mandziku wa siku, hi ndlela ya kunyika lisima mali.
28. Malungelo yoLomba ya Cikhati Cotlhe (FDC): kuwuliwa pimo lowu a Bhanku ya Musambiki yinyikaku mangava ya vusiku (overnight) ka tibhanku leti tikiyelelwaku hi mali ya kuhakhela, kuhambana ni kunyikiwa hi mitiru ya matlhelo/ makhona.
30. Wulawuli ga Makhombo: kuwuliwa ndlela yokuma, kukambisisa ni kuhungula makhombo leyi yikongomisaku kukulisa michumu yinene ni kuhungula zvitshuketi zvochavisa.
32. Civangelo ca kucica: kuwuliwa pimo wa cikombiso lowu utirisiwaku kusimeka tsengo wa mangava kumbe chachazelo wa wuvekisi ga timali.
34. Mitiru ndzeni ka bhanku (Intrabhanku): kuwuliwa mitiru yimahiwaku ndzeni ka bhanku yin’we (kufana ni kuposa mali) loko zvimahiwa ndzeni ka tikonta tilumbaku bhanku yin’we.
36. Resa ya Xavo Wu engetelweku (VAT): kuwuliwa khupu kumbe resa ya wutirisi ga zvilo kumbe ga mitiru, leyi yihakheliwaku ka cipandzi cin’wani ni cin’wani ca xaxameto wa wubhindzuli ni wuphakeli.
38. Mabhindzu ya Mali: kuwuliwa mabhindzu laha tikomponi ni vavekisi vaxavisaku zvigotso zva timali hi cikhati coleha, kufana ni mitiru kumbe wumboni.
27.
Malungelo ya Dhepozitu ya Cikhati Cotlhe (FDP): kuwuliwa pimo lowu tibhanku tivekaku mali hi citalu ya hakhelo woringana wusiku (overnight) kuya hi chachazelo lowu unyikiwaku hi Bhanku ya Musambiki.
29.
Kufamba ka Mali: tsengo wa mali leyi yinghenaku ni kuhuma ka komponi hi cikhati cokari.
31.
Kutiboha: kuwuliwa citsumbiso ca tiyisu leci atibohaku kunyikela hi zvigotso zvokari kumbe tiyindlu ni misava lezvi zviseketelaku bhanku akukuma mali ya mangava loko kuwoneka aku a mutirisi watsandzeka kulandzela zviboho zva zwanano wa mangava.
33.
Kutlakuka ka mali (Inflasawu): kuwuliwa kutlakuka ka mali ya zvilo ni mitiru ka ekonomiya. Musambiki kupimiwa hi Pimu wa Mali ya Mutirisi (Índice de Preços ao Consumidor (IPC)), loko kutlakuka kuhi ka hombe, a inflasawu na yona yiya hehla.
35.
Mitiru cikari ka tibhanku tohambana (Interbhanku): kuwuliwa mitiru yimahiwaku cikari ka tibhanku tohambana (kufana ni kuposa mali) loko zvimahiwa cikari ka tikonta tilumbaku tibhanku tohambana.
37.
Hakhelo: kuwuliwa wuzvikoti ga chumu kuhundzulusiwa hi kuhehuka cimaha mali handle ka kukhumba lisima ya cona.
39.
Mitiru ya mabhindzu matsongwani (Mikrofinansa): kuwuliwa tikomponi ta timali leti tilombisaku mali ka tikomponi ta titsongwani kumbe ka vanhu vamahanyela ya lahasi.
Mundo das finanças
28/36